Alain Platel ontvang Van Acker Prijs 2003
In 2003 werd meer dan terecht gekozen voor een veelzijdig, relatief jong kunstenaar en betrokken inspirator die vanuit zijn sociale opleiding als orthopedagoog via ontegensprekelijk talent en wellicht ook een stuk toeval, net als zijn zus Pascale, in de wereld van de choreografie, het bewegings- en gewoon theater beland is.
Wat begonnen is als wat hij in Liberation 5 jaar geleden zelf noemde : “au début, c’était plutôt une blague” is uitgegroeid tot een creatief instituut waar, lang voor het mode - en dus gevaarlijk was, - professionele en niet-professionele dansers van zeer verscheiden nationaliteiten naast elkaar op een podium kwamen te staan om iets te vertellen over de leefwereld van vooral jongeren maar ook van elkeen.
Relativeren en humor zijn naast zin voor esthetiek voor deze Gentse kunstenaar een belangrijk gegeven : zo noemt hij in 1986 zijn sedert 1981 experimenteel gegroeid gezelschap met een heerlijke zweem van ironie “Les Ballets C. de la B.” wat eigenlijk staat voor Les Ballets contemporains de la Belgique. Een knipoogje naar de legendarische Ballets Russes maar ook naar het bij wijlen bitsig ernstig en cultureel verlammende communautair gekibbel van de jaren ’80.
De naam lijkt provocerend, maar eigenlijk was het als grap bedoeld, zoals wel meer facetten in het werk van Les Ballets C. de la B. In die zin waren ze met hun internationale samenstelling eigenlijk al cultureel geëmancipeerde Vlamingen ‘avant la lettre’.
Na het prille begin volgden heel wat spraakmakende producties vaak in bevruchtende samenwerking met andere goedwerkende theaters zoals het Speeltheater van Eva Bal, het Muziek Lod, het Nieuwpoorttheater en Victoria (het oud huis Stekelbees).
Snel volgt in 1993 met de dansproductie “Bonjour Madame” de internationale doorbraak die
Alain Platel voor de eerste maal naar het theaterfestival van Avignon bracht.
Het internationale publiek reageerde - net als het thuispubliek eerder - eerst wat vervreemd en dan enthousiast op die boeiende mengeling van dans, theater en beweging van elke dag, van klassieke muziek, pop, rock, gregoriaans, schlagers en hiphop, nog steeds een handelsmerk van Alain Platel en zijn co-artiesten medewerkers en vrienden zoals o.a. Koen Augustijnen, Abdelaziz Sarrokh, Christine De Smedt en Larbi Cherkaoui maar ook Zita Zwoon en Arne Sierens die steeds meer uitgroeien naar een collectief waar de creatie primeert op de individuele naam en faam.
Toch vinden we steeds Alain Platel, steeds heel bescheiden, maar toch intens aanwezig in en achter al die vernieuwende en verdiepende initiatieven zodat het niet zo verrassend was dat hij als eerste Belg gelauwerd werd met de gegeerde Nijinski-award.
In 1997 had hij trouwens al de Océ-podiumprijs voor zijn hele oeuvre gewonnen nadat hij samen met Arne Sierens de internationale theaterwereld van het Parijse Theatre de la Ville over de Salzburgfestspiele en het festival van Avignon tot in de V.S. en Australië verrast en bekoord had met prachtstukken als bv. Moeder en Kind, Bernadetje en Allemaal Indiaan.
Al die stukken zijn geen wereldvreemde drama’s maar boeiend geconstrueerde taferelen uit het volkse leven, de prijs en het geluk van elke dag, de troost en de dreiging van de straat, het verleden, heden en toekomst van de jongeren van weleer en nu. In dat gelaagd universum houdt Les Ballets C. de la B. de vinger op de polsslag van de oude en nieuwe culturen, van het erfgoed en de nieuwste tendensen. Niet alleen voor pluche zetels van theaters, maar ook op speelplaatsen, in disco’s en aerobiczalen wil Alain Platel het verhaal van zoekende mensen vertellen zonder daarbij in goedkoop sentiment of paternalisme te vervallen en steeds van uit de bescheiden houding van een nieuwsgierige en alerte waarnemer, ziener misschien.
Omwille van die maatschappelijke relevantie, die eerlijke zoektocht hoort Alain Platel thuis in het rijtje van groten die de Van Ackerprijs ontvangen hebben.
Aan Alain Platel en de mensen van Les Ballets C. de la B. een dikke welverdiende proficiat.
Speech van Alain Platel
Persconferentie Van Ackerprijs Brugge
“Ne zanger is ne groep”, zingt Wannes Vandevelde ergens. Ik denk daar dikwijls aan. Ik geloof namelijk dat het onmogelijk is om op uw eentje theater te maken. Het is dan ook in naam van het ganse gezelschap Les Ballets C. de la B. dat ik deze nominatie in ontvangst kom nemen.
Er is iets raars met prijzen. Moesten ze mij vragen een stuk te maken in functie van een wedstrijd, ik zou zeker weigeren. Ge maakt geen theater om prijzen te winnen. De meest hartverwarmende prijs verbonden aan deze métier is te zien hoe op een bepaald moment een publiek tijdens de voorstelling op een gelijkaardige manier emotioneel reageert als wij tijdens het repetitieproces.
Als dan – gelukkig helemaal onverwacht – toch het bericht komt dat we een prijs hebben gewonnen als deze, dan kan ik niet anders dan héél klaar en duidelijk zeggen dat we érg blij zijn en ontroerd ook, want het is – en ik weet het, hier ga ik een vreselijk cliché gebruiken – het is een warme vorm van erkenning.
De Van Ackers associeer ik met het socialisme van vroeger. Iets dat ikzelf nooit echt bewust heb meegemaakt maar waar ik romantische gevoelens tegenover koester. Want in een tijd waarin de oude vormen van gemeenschap: het gezin, de wijk, een dorp, een nationaliteit, een religie en zelfs een politieke partij stilaan verdwijnen of tenminste opnieuw moeten worden gedefinieerd, blijft die behoefte van elke mens om deel uit te maken van een gemeenschap erg groot. De kunst bestaat eruit om vandaag vormen van gemeenschappen te creëren waarbij men rekening houdt met het feit dat men deel uitmaakt van een groter geheel. De wereld is namelijk érg klein geworden.
Het maken van een voorstelling is voor ons in elk geval een poging om dit, al was het maar voor een korte tijd en met een tijdelijke groep, efkes terug te voelen. Die utopie voor eventjes te realiseren. Misschien klinkt dit eigenaardig maar Les Ballets Contemporains de la Belgique is zélfs met die Franse naam een Gents, een Vlaams, een Belgisch product. We wonen en leven in die stad en in dit land, we werken er en we worden er door geïnspireerd. Maar de internationale cast waarmee we telkens in zee gaan en de uitnodigingen die we krijgen van overal ter wereld om onze voorstellingen te komen spelen, blijven er ons aan herinneren dat we het enge lokale of Vlaams nationalistische denken moeten blijven verwerpen. Daar zit géén toekomst in.
We zijn erg trots met deze prijs en willen onze buurstad Brugge daarvoor héél hartelijk bedanken.
Wat begonnen is als wat hij in Liberation 5 jaar geleden zelf noemde : “au début, c’était plutôt une blague” is uitgegroeid tot een creatief instituut waar, lang voor het mode - en dus gevaarlijk was, - professionele en niet-professionele dansers van zeer verscheiden nationaliteiten naast elkaar op een podium kwamen te staan om iets te vertellen over de leefwereld van vooral jongeren maar ook van elkeen.
Relativeren en humor zijn naast zin voor esthetiek voor deze Gentse kunstenaar een belangrijk gegeven : zo noemt hij in 1986 zijn sedert 1981 experimenteel gegroeid gezelschap met een heerlijke zweem van ironie “Les Ballets C. de la B.” wat eigenlijk staat voor Les Ballets contemporains de la Belgique. Een knipoogje naar de legendarische Ballets Russes maar ook naar het bij wijlen bitsig ernstig en cultureel verlammende communautair gekibbel van de jaren ’80.
De naam lijkt provocerend, maar eigenlijk was het als grap bedoeld, zoals wel meer facetten in het werk van Les Ballets C. de la B. In die zin waren ze met hun internationale samenstelling eigenlijk al cultureel geëmancipeerde Vlamingen ‘avant la lettre’.
Na het prille begin volgden heel wat spraakmakende producties vaak in bevruchtende samenwerking met andere goedwerkende theaters zoals het Speeltheater van Eva Bal, het Muziek Lod, het Nieuwpoorttheater en Victoria (het oud huis Stekelbees).
Snel volgt in 1993 met de dansproductie “Bonjour Madame” de internationale doorbraak die
Alain Platel voor de eerste maal naar het theaterfestival van Avignon bracht.
Het internationale publiek reageerde - net als het thuispubliek eerder - eerst wat vervreemd en dan enthousiast op die boeiende mengeling van dans, theater en beweging van elke dag, van klassieke muziek, pop, rock, gregoriaans, schlagers en hiphop, nog steeds een handelsmerk van Alain Platel en zijn co-artiesten medewerkers en vrienden zoals o.a. Koen Augustijnen, Abdelaziz Sarrokh, Christine De Smedt en Larbi Cherkaoui maar ook Zita Zwoon en Arne Sierens die steeds meer uitgroeien naar een collectief waar de creatie primeert op de individuele naam en faam.
Toch vinden we steeds Alain Platel, steeds heel bescheiden, maar toch intens aanwezig in en achter al die vernieuwende en verdiepende initiatieven zodat het niet zo verrassend was dat hij als eerste Belg gelauwerd werd met de gegeerde Nijinski-award.
In 1997 had hij trouwens al de Océ-podiumprijs voor zijn hele oeuvre gewonnen nadat hij samen met Arne Sierens de internationale theaterwereld van het Parijse Theatre de la Ville over de Salzburgfestspiele en het festival van Avignon tot in de V.S. en Australië verrast en bekoord had met prachtstukken als bv. Moeder en Kind, Bernadetje en Allemaal Indiaan.
Al die stukken zijn geen wereldvreemde drama’s maar boeiend geconstrueerde taferelen uit het volkse leven, de prijs en het geluk van elke dag, de troost en de dreiging van de straat, het verleden, heden en toekomst van de jongeren van weleer en nu. In dat gelaagd universum houdt Les Ballets C. de la B. de vinger op de polsslag van de oude en nieuwe culturen, van het erfgoed en de nieuwste tendensen. Niet alleen voor pluche zetels van theaters, maar ook op speelplaatsen, in disco’s en aerobiczalen wil Alain Platel het verhaal van zoekende mensen vertellen zonder daarbij in goedkoop sentiment of paternalisme te vervallen en steeds van uit de bescheiden houding van een nieuwsgierige en alerte waarnemer, ziener misschien.
Omwille van die maatschappelijke relevantie, die eerlijke zoektocht hoort Alain Platel thuis in het rijtje van groten die de Van Ackerprijs ontvangen hebben.
Aan Alain Platel en de mensen van Les Ballets C. de la B. een dikke welverdiende proficiat.
Speech van Alain Platel
Persconferentie Van Ackerprijs Brugge
“Ne zanger is ne groep”, zingt Wannes Vandevelde ergens. Ik denk daar dikwijls aan. Ik geloof namelijk dat het onmogelijk is om op uw eentje theater te maken. Het is dan ook in naam van het ganse gezelschap Les Ballets C. de la B. dat ik deze nominatie in ontvangst kom nemen.
Er is iets raars met prijzen. Moesten ze mij vragen een stuk te maken in functie van een wedstrijd, ik zou zeker weigeren. Ge maakt geen theater om prijzen te winnen. De meest hartverwarmende prijs verbonden aan deze métier is te zien hoe op een bepaald moment een publiek tijdens de voorstelling op een gelijkaardige manier emotioneel reageert als wij tijdens het repetitieproces.
Als dan – gelukkig helemaal onverwacht – toch het bericht komt dat we een prijs hebben gewonnen als deze, dan kan ik niet anders dan héél klaar en duidelijk zeggen dat we érg blij zijn en ontroerd ook, want het is – en ik weet het, hier ga ik een vreselijk cliché gebruiken – het is een warme vorm van erkenning.
De Van Ackers associeer ik met het socialisme van vroeger. Iets dat ikzelf nooit echt bewust heb meegemaakt maar waar ik romantische gevoelens tegenover koester. Want in een tijd waarin de oude vormen van gemeenschap: het gezin, de wijk, een dorp, een nationaliteit, een religie en zelfs een politieke partij stilaan verdwijnen of tenminste opnieuw moeten worden gedefinieerd, blijft die behoefte van elke mens om deel uit te maken van een gemeenschap erg groot. De kunst bestaat eruit om vandaag vormen van gemeenschappen te creëren waarbij men rekening houdt met het feit dat men deel uitmaakt van een groter geheel. De wereld is namelijk érg klein geworden.
Het maken van een voorstelling is voor ons in elk geval een poging om dit, al was het maar voor een korte tijd en met een tijdelijke groep, efkes terug te voelen. Die utopie voor eventjes te realiseren. Misschien klinkt dit eigenaardig maar Les Ballets Contemporains de la Belgique is zélfs met die Franse naam een Gents, een Vlaams, een Belgisch product. We wonen en leven in die stad en in dit land, we werken er en we worden er door geïnspireerd. Maar de internationale cast waarmee we telkens in zee gaan en de uitnodigingen die we krijgen van overal ter wereld om onze voorstellingen te komen spelen, blijven er ons aan herinneren dat we het enge lokale of Vlaams nationalistische denken moeten blijven verwerpen. Daar zit géén toekomst in.
We zijn erg trots met deze prijs en willen onze buurstad Brugge daarvoor héél hartelijk bedanken.
